(۱ خرداد ۱۳۹۱) – مرکز اسناد حقوق بشر ایران از طرف یک منبع آگاه نزدیک به پرونده زندانی کرد ایرانی محکوم به اعدام بهروز الخانی اعلام کرده است که بازداشت، محاکمه و صدور حکم الخانی سوالات متعددی را بدون جواب باقی گذاشته است. این منبع بعلاوه در مورد موقعیت روانی الخانی اظهار نگرانی کرده است. الخانی متحمل ۱۹ ماه سلول انفرادی ، بدون دسترسی به ملاقات با خانواده در مراکز مختلف بازداشتگاهای محلی دفاتر وزارت اطلاعات شده است قبل از اینکه وی را به زندان مرکزی ارومیه، جایی که در حال حاضر زندانی است منتقل کنند. مرکز اسناد حقوق بشر ایران نسخه منحصر به فردی از دادنامه صادر شده علیه الخانی را در دست دارد که هر دو متن یعنی اصل فارسی و ترجمه انگلیسی این حکم ضمیمه این گزارش است.
بهروز الخانی ۲۸ ماه پیش دستگیر شده و به بازداشتگاه وزارت اطلاعات سلماس برده شده است. پس از آن خانواده وی به هیچ وجه از وضعیت وی خبر نداشتند. با این حال سوء ظن به این حقیقت که الخانی بازداشت شده است، از زمانی شروع می شود که ماموران لباس شخصی اداره اطلاعات محلی در کنار با اعضای ملبس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی بدون حکم بازرسی سه روز پس از ناپدید شدن او، در تاریخ ۱۰ بهمن ۱۳۸۸، به خانه خانواده الخانی می ریزند. در ان زمان، عضوی از خانواده الخانی از آنها سوال می کند: چرا او بازداشت شده است، که یکی از ماموران پاسخ می دهد که او دستگیر نشده است. اما ماموران دیگر دستگیری او را تأیید کرده ولی اظهار می دارند که این دستگیری به اتهام سرقت یا حمل یا مصرف مشروب بوده است.
باید متذکر شد که تنها پس از انتقال بهروز الخانی به بند مجرمین مواد مخدر در زندان مرکزی ارومیه و بعد از ۱۹ ماه در بازداشت بودن در اداره اطلاعات به وی تفهیم اتهام شده است. او را به اتهام محاربه و مفسد فی العرض بودن متهم می کنند. این اتهامات بر این اساس است که الخانی با پژاک حزب مسلح کرد همکاری کرده و بعلاوه در تهیه و حمل سلاح غیر قانونی و بمب برای این گروه، و در ترور دادستان شهرستان خوی ولی الله حاج قلی زاده شرکت کرده است.
یک روز پس از تیراندازی، یک مقام محلی بنام فخر علی نیکبخت، ادعا نمود که پژاک در پشت ترور حاج قلی زاده بوده است. خبرگزاری مهر نیز بعدا این مطلب را تایید کرده و ادعا نمود که گروه پژاک مسئولیت این حمله را پذیرفته است. این ادعاها هرگز مورد تایید قرار نگرفت، و هیچ سابقه و مدرکی از پذیرش مسئولیت ترور توسط پژاک وجود ندارد. تا اعلام آتش بس یک جانبه در سپتامبر ۲۰۱۱، به طور منظم پژاک تنها مسئولیت مرگ اعضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به عهده گرفته است.
در هنگام مرگ او، دولت ایران اعلام کرد که ولی الله حاج قلی زاده در اثر دو زخم گلوله در آستانه درب منزلش در ساعت ۸ شب در تاریخ ۲۸ دی ۱۳۸۸ درگذشته است. روز بعد، در تاریخ ۲۹ دی ۱۳۸۸، فرماندار محلی اعلام کرد که دو خودرو “مشکوک” یافت شده اند و خبرگزاری نیمه رسمی مهر هم اعلام نمود که چهار مظنون بازداشت شده اند، لذا هرگز در این مقاله ذکر نامی از مظنونین نشده بود. منابع مرکز اسناد حقوق بشر تایید می کند که بهروز الخانی یک روز پس از ترور حاج قلی زاده بازداشت شده است.
جالب آنکه در همان روز خبرگزاری مهر از ابراهیم محمدلو، فرماندار استان آذربایجان غربی نقل قول میکند که هنوز هیچ مظنونی دستگیر نشده است ولی ماموران مشغول جستجو هستند. سوال آنکه این تناقضهای ارتباطی بین اداره اطلاعات محلی که در حال حاضر بازداشت کننده الخانی بود و فرمانداری از کجا است، و یا اینکه در واقع در ابتدای بازداشت خود و بازرسی خانه اش چرا او را از اول به جرم ترور حاج قلی زاده دستگیر نکرده اند تااین زمان نامشخص است.
منابع مرکز اسناد حقوق بشر ایران همچنین تاکید دارند که متهمین همراه الخانی ، کامل شبلویی، بشیر چارطاق و اکبر علی اکبرلو، تمام خویشاوندان پدری او بودند و خود الخانی هم هیچ ارتباطی با پژاک نداشته است.
حکم ارائه شده دادگاه در مورد پرونده الخانی توسط قاضی چابک در شعبه ۱ دادگاه انقلاب اسلامی ارومیه وی را محکوم به ۱۰ سال زندان با احتساب ایام خدمت کرده و متعاقب آن اعدام است.
با توجه به دادنامه الخانی اتهام وی بخشی بر اساس این ادعا است که خط تلفنی او به مدت یک هفته پس از جریان ترور ظاهرا قطع بوده و سپس دریافت تماسی است ظاهرا از طرف یک مدعی عضو پژاک که تنها در متن دادنامه به عنوان “خلیل” معرفی میشود، و به الخانی در مورد ترور آقای حاج قلی زاده تبریک میگوید. با این حال اگر الخانی روز بعد از ترور آقای حاج قلی زاده بازداشت شده است، همانگونه که منابع مرکز اسناد حقوق بشر ایران اعلام کرده اند و هم چنین مقالات خبریه مهر در ۲۹ دی ۱۳۸۸ تاکید میکند به نظر می رسد شواهد در مورد تماس تلفنی و پیام تبریک با آن روایت مطابقت نمی نماید. مدرک دیگری که در دادنامه ذکر شده است کم غذا خوردن وی در شب ترور حاچ قلی زاده است که ظاهرا نشانه وضع روحی پریشان بوده است. حکم الخانی به اضافه بخشی بر اساس چیزی است با نام، اعتراف سریع، از طرف شخص او و شهادتهایی از طرف عوامل اداره اطلاعات و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی.
منبع مرکز اسناد حقوق بشر می افزاید که الخانی در نتیجه ۱۹ ماه سلول انفرادی رنج بسیاری دیده است و مضافا این منبع تاکید می نماید که وضعیت روحی روانی الخانی رو به وخامت گذاشته است، و می گوید که “او با شما نمی تواند صحبت کند. او کاملا مانند یک بیمار روانی شده است.”