بازداشت و آزادی محسن شجاع

(۲۷ شهریور ۱۳۹۳) — بر اساس گفته یک منبع مطلع، محسن شجاع، هنرمند ۳۱ ساله ایرانی، ساعت ۷ بعد از ظهر روز دوازده شهریور ۱۳۹۳ در نزدیکی سفارت سابق آمریکا در تهران بازداشت شد. بر اساس گفته این منبع نیروهای امنیتی شجاع را از بین جمعیتی که دور محمد نوری زاد حلقه زده بودند دستگیر کردند.

شجاع به تازگی با محمد نوری زاد آشنا شده است. نوری زاد، فیلمساز و منتقد حکومت جمهوری اسلامی، مشغول یک حرکت اعتراضی تک نفره در برابر ساختمان سفارت سابق آمریکا است. این ساختمان تحت کنترل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌باشد. هدف نوری زاد از این حرکت اعتراضی بازپسگیری وسائل فیلمسازی اوست که توسط سپاه پاسداران ضبط شده است. نوری زاد که نامه‌هایی سرگشاده و انتقادآمیزرا در مورد برخورد با معترضان انتخاباتی به رهبر جمهوری اسلامی نگاشته بود، اولین بار در سال   1388 به اتهام تبلیغ علیه نظام و توهین به مسئولین دستگیر شد. در سال ۱۳۹۰ ماموران اطلاعات سپاه با رفتن به منزل نوری زاد وسائل فیلمسازی او را ضبط کردند. در آن زمان نوری زاد در حال ساختن فیلمی بود که آنچه در زندان بر او رفته بود را به تصویر می‌کشید.

شجاع که در یک شرکت خصوصی پخش فولاد اشتغال دارد در زمینه هنر و موسیقی نیز فعال است. به گقته منبع مرکز اسناد حقوق بشر ایران، شجاع فعالیت سیاسی نداشته است و این اولین بازداشت او است. به گفته این منبع شجاع و نوری زاد به تازگی در مورد همکاری هنری با یکدیگر گفتگو کرده بودند. به نظر می‌رسد تنها دلیل برای بازداشت شجاع در تماس بودن او با نوری زاد است. شجاع در هفته‌های اخیر چند مرتبه به محل حرکت اعتراضی نوری زاد رفته بود و همچنین نوری زاد را تا ایستگاه مترو همراهی کرده بود.

بر اساس گزارشها، شجاع توسط اطلاعات سپاه بازداشت  و به زندان اوین منتقل شده است. پس از سه روز در بند قرنظینه، شجاع به بند ۸ که مخصوص زندانیان مالی است انتقال یافته است. به گفته منبع مرکز اسناد حقوق بشر ایران، انتقال نیافتن شجاع به بندهای ۲- الف، ۲۰۹، ۲۴۰ یا ۳۵۰، که زیر نظر نیروهای امنیتی و محل نگهداری زندانیان عقیدتی هستند، نشاندهنده آغاز سیاستی جدید برای نگهداری زندانیان عقیدتی در بندهای دیگر است. تعدادی از زندانیان عقیدتی گفته‌اند که هدف از منتقل کردن زندانیان عقیدتی به بند زندانیان خطرناک، که البته در این مورد خاص اتفاق نیفتاده است، تنبیه زندانیان عقیدتی است.

اتهامات شجاع اقدام علیه امنیت ملی، تبلیغ علیه نظام و اخلال در نظم عمومی عنوان شده است. در روز یکشنبه ۲۳ شهریور و پس از بازداشتی یازده روزه، شجاع با وثیقه ۵۰ میلیون تومانی از زندان اوین آزاد شد. شجاع به وکیل دسترسی داشته است.

بنا به گفته منبع مرکز اسناد حقوق بشر ایران، شجاع در زندان مریض شده بود اما مسئولین زندان داروی مورد نیاز او را در اختیارش قرار نداده‌اند.

دستگیری شجاع ناقض اصل ۲۷ قانون اساسی ایران است. بر اساس این اصل «تشکیل اجتماعات و راه‏پیمایی‏ها، بدون حمل سلاح، به شرط آن که مخل به مبانی اسلام نباشد آزاد است.‏‏» به علاوه، اصل ۲۵ قانون اساسی ایران هرگونه تجسس و استراق سمع که بدون حکم قانونی انجام بپذیرد را منع می‌کند. با در نظر گرفتن اینکه شجاع قبل ازبرقراری تماس با نوری زاد هیچ گونه فعالیت سیاسی نداشته است، دستگیری او نشاندهنده تحت نظر بودن احتمالی ارتباطات او و نقض حریم خصوصی او است. همچنین، تحت نظر بودن و بازداشت شجاع ناقض تعهدات جمهوری اسلامی ایران تحت میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی است. ماده ۲۲ این میثاق آزادی انجمن را تضمین می‌کند. همچنین، ماده ۱۷ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی شهروندان را در برابر نقض حریم خصوصیشان، از جمله ارتباطات آنها، محافظت می‌کند.