مستندسازى حقوق بشر در ایران: راهنماى جمع آورى مدارک
آنچه پیش رو دارید راهنمایى کوتاه براى جمع آورى مدارک موارد نقض حقوق بشر است و درباره چگونگى کشف موارد نقض حقوق بشر، جمع آورى آنها و آنچه باید با مدارک جمع آورى شده انجام داد صحبت مى کند.
با آنکه قواعد کلى مطرح شده در این راهنما در سراسر جهان قابل استفاده است، این راهنما عمدتاً براى استفاده ایرانیان در ایران تهیه شده است. راهنما هر ایرانى را قادر به شرکت در جمع آورى و حفظ مدارک نشاندهنده نقض حقوق بشر توسط مأموران ایرانى مى سازد.
ﻛﻠﻴﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻃﻼﻉﺭﺳﺎﻧﻰ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺗﻮﺻﻴﻪ ﺣﻘﻮﻗﻰ ﻧﻤﻰﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎﺯﻯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ: ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭ ﭼﻴﺴﺖ
ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪﻩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﺣﺎﻝ ﺑﻪ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭﻯ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺑﺮﺍﻯ ﻧﺴﻠﻬﺎﻯ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻛﻤﻚ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺕ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺁﮔﺎﻩ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺘﻮﺍﻧﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻣﺪﺍﻭﺍ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺑﮕﺬﺍﺭﻧﺪ. ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺗﻼﺷﻬﺎﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺁﻣﺮﺍﻥ، ﺍﺻﻼﺡ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻭ ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ.
ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺗﺄﺳﻴﺲ ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺍﺭﻙ، ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺧﺎﻃﺮ ﻋﻤﻮﻡ ﺯﻧﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﺩ. ﭘﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻋﺎﺩﻝ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺍﺳﻨﺎﺩﻯ ﻭﺳﻴﻊ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺍﺯ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﺎﺩﻝ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻰﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻫﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﮕﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺑﺎ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺍﺭﻙ، ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻭ ﮔﻮﻳﻰ ﻣﺪﺍﻭﻡ ﺭﺍ ﺑﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺭﻭﻳﻜﺮﺩﻫﺎﻯ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ.
ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻗﺪﺍﻧﻬﺎ، ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺤﻘﻘﻴﻖ ﺧﻮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺍﻗﺼﻰ ﻧﻘﺎﻁ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺍﺗﻜﺎ ﻣﻰﻛﻨﺪ. ﻫﺮ ﺍﻳﺮﺍﻧﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎﺯﻯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺗﻘﺾ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﻭ ﻣﻤﺘﺪﻯ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻭﻯ، ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭﻯ، ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﺍﻳﻦ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﺪ.
ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﭼﻴﺴﺖ ?
ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﭼﻴﺴﺖ ?
ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺣﻘﻮﻕ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﻭ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﻜﺎﺭﻯ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﮋﺍﺩ، ﺭﻧﮓ، ﺟﻨﺲ، ﺯﺑﺎﻥ، ﺩﻳﻦ، ﻋﻘﻴﺪﻩ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ، ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻣﻠﻴﺘﻰ ﻳﺎ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﻣﻠﻚ، ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﻯ، ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎ ﺩﻳﮕﺮ ﺣﺎﻻﺕ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺍﺣﺘﺮﺍﻡ ﻭ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺍﻳﻦ ﺣﻘﻮﻕ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﺯﺍﺩﻯ، ﻋﺪﺍﻟﺖ، ﻭ ﺻﻠﺢ ﺩﺭ ﺩﻧﻴﺎ ﺍﺳﺖ
ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﻣﻴﺜﺎﻗﻬﺎ، ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎ، ﻭ ﻣﻮﺍﻓﻘﺘﻨﺎﻣﻪﻫﺎﻯ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻋﻼﻣﻴﻪ ﺟﻬﺎﻧﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺩﺭ ۱۳۲۶ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺷﺪ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺗﻀﺮﻳﺢ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ. ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻣﻬﻢ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﺳﺘﺎ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﻣﻠﺤﻖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺁﻧﺮﺍ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺪﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻮﻇﻒ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻯ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺁﻥ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ.
ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺩﺭ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺁﺗﻰ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻰﺷﻮﻧﺪ.
ﻫﺮ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺣﻖ ﺣﺮﻛﺖ ﻭ ﺳﻔﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﺧﻞ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺑﻪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ
ﻣﺎﺩﻩ ۱۲ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺨﺼﻰ ﺣﻖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺣﺮﻛﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﺤﻞ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ:
- ﻓﻌﺎﻟﻰ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻣﻜﺎﻧﻰ ﺩﻭﺭ ﺍﺯ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭﻯ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺍﺯ ﺧﺮﻭﺝ ﻭ ﻭﺭﻭﺩ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﺷﺨﺼﻰ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺯﻧﺪﮔﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﻮﺷﻴﺪﻩ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﺩ
ﻣﺎﺩﻩ ۱۷ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻣﻰﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﻭ ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﺣﺮﻳﻢ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺷﺨﺺ، ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻳﺎ ﻣﻜﺎﺗﺒﺎﺕ ﻭﻯ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻰ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﻩ ﺭﺍ ﺣﻖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺩﺍﻧﺴﺖ.
ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﻩ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺣﻜﻢ ﺗﻔﺘﻴﺶ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮﻯ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻯ ﺧﺼﻮﺻﻰ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ.
- ﺍﻣﻮﺍﻝ ﺷﺨﺼﻰ ﺭﺍ ﻃﻰ ﺟﺴﺘﺠﻮﻫﺎﻯ ﺑﺪﻭﻥ ﺣﻜﻢ ﺿﺒﻂ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﻳﺎ ﺣﻜﻢ ﺑﻪ ﺷﻨﻮﺩ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﻣﻜﺎﻟﻤﺎﺕ ﺗﻠﻔﻨﻰ ﻭ ﻣﻜﺎﺗﺒﺎﺕ ﺍﻳﻤﻴﻞ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﻧﺪ.
- ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻋﺘﺮﺍﻑ ﻳﺎ ﺍﻗﺎﺭﻳﺮ ﺍﺯ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖﺷﺪﮔﺎﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭﻯ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﺍﺫﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﺷﺨﺼﻰ ﺣﻖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻓﻜﺮ، ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻭ ﺩﻳﻦ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ
ﻣﺎﺩﻩ ۱۸ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻖ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻖ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻳﻚ ﺩﻳﻦ ﻳﺎ ﻋﻘﻴﺪﻩ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺷﺨﺺ ﻭ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﺁﻥ ﺩﻳﻦ ﻳﺎ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﺍﺯ ﺷﺮﻛﺖ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺳﻢ ﺩﻳﻨﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻬﺎﻳﻴﺎﻥ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻗﺎﻳﻞ ﺑﺸﻮﻧﺪ.
- ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﺍﺭﻧﺪﮔﺎﻥ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺒﻌﻴﺾ ﻗﺎﻳﻞ ﺑﺸﻮﻧﺪ.
- ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻌﻮﻳﺾ ﺩﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺩﻳﻦ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﻭ ﺍﺑﺮﺍﺯ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ
ﻣﺎﺩﻩ ۱۹ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻖ ﺷﺎﻣﻞ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﭘﻮﻳﺶ، ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻭ ﺍﺑﻼﻍ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻛﻠﻴﻪ ﺭﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻮﺷﺘﺎﺭ، ﮔﻔﺘﺎﺭ ﻭ ﻫﻨﺮ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ.
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎﺭﺍﻥ ﻭ ﺑﻼگ ﻧﻮﻳﺴﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻧﻈﺮﺍﺗﻰ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺍﺳﺖ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﺸﻮﻧﺖﺁﻣﻴﺰﻯ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺭﺍ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﭘﻮﻳﺶ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺳﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﺎﺕ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻣﺎﺩﻩ ۲۱ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻖ ﺭﺍ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺣﻔﻆ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻰ ﻭ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻋﻤﻮﻡ ﻳﺎ ﺑﺮﺍﻯ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻥ ﻗﺎﻧﻮﻧﺎً ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﺑﻪ ﻣﺮﺩﻣﻰ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖ ﺗﺠﻤﻊ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺣﻤﻠﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻛﻨﺪ.
- ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻯ ﻣﺠﻮﺯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺭﺍ ﺭﺩ ﻛﻨﺪ.
ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻰﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﻌﺎﺷﺮﺕ ﻛﻨﺪ.
ﻣﺎﺩﻩ ۲۲ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺣﻖ ﺷﺎﻣﻞ ﺣﻖ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺳﻨﺪﻳﻜﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﻰﺷﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﺍﺯ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻧﻈﺮ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﻭ ﺍﺩﻳﺎﻥ ﺍﻗﻠﻴﺘﻬﺎ، ﺣﻘﻮﻕ ﺯﻧﺎﻥ، ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻳﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺍﺯ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻭ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺳﻨﺪﻳﻜﺎﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺁﺯﺍﺩﻯ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺖ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻣﺎﺩﻩ ۹ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻛﺮﺩ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﻩ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻰ ﻛﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻒ ﺟﻨﺎﻳﻰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻰﺩﺭﻧﮓ ﺑﺎ ﻗﺎﺿﻰ ﺩﻳﺪﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻣﺴﺘﺤﻖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺳﺮﻳﻊ ﻭ ﺳﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻰ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻳﺎ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺣﻖ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻏﺮﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﺗﻈﺎﻫﺮ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺑﺪﻭﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻓﻌﺎﻻﻥ ﻣﺪﻧﻰ ﺭﺍ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺭﻭﺯﻫﺎ، ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﺎﻩﻫﺎ ﻭ ﺣﺘﻰ ﺳﺎﻟﻬﺎﻯ ﻣﺘﻤﺎﺩﻯ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺑﻼﻍ ﺟﺮﻡ ﻛﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﺎﺿﻰ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺣﻴﺎﺕ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﺣﻖ ﺣﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻛﺮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺷﺪ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ (ﺍﻋﺪﺍﻡ) ﺭﺍ ﻣﻨﺴﻮﺥ ﻧﻜﺮﺩﻩﺍﻧﺪ، ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺍﻳﺮﺍﻥ، ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺮﺍﻳﻢ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺟﺪﻯ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺑﺸﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺻﺎﻟﺤﻪ ﺻﺎﺩﺭ ﺑﺸﻮﺩ. ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻣﺮگ ﺭﺍ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﺍﻯ ﺯﻧﺎﻥ ﺑﺎﺭﺩﺍﺭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺟﺮﺍﻳﻤﻰ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺍﺷﺨﺎﺻﻰ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺭﺗﻜﺎﺏ ﺟﺮﻡ ﺯﻳﺮ ﺳﻦ ۱۸ ﺳﺎﻝ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻤﺖﺁﻣﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺭﺍ ﺑﻜﺸﻨﺪ.
- ﺍﺷﺨﺎﺹ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﺟﺮﺍﻳﻤﻰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎﭼﺎﻕ ﻣﻮﺍﺩ ﻣﺨﺪﺭ ﻳﺎ ﺯﻧﺎ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺯﻧﺪﺍﻧﻴﺎﻥ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭﻯ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻛﻨﻨ.
- ﻛﺴﻰ ﺭﺍ ﺳﻨﮕﺴﺎﺭ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﺍﺳﺖ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻧﺴﺎﻧﺪﻭﺳﺘﺎﻧﻪ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﺎ ﻭﻯ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺑﺸﻮﺩ.
ﻣﺎﺩﻩ ۷ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺭﺍ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻳﺎ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎﻯ ﺧﺸﻦ، ﻏﻴﺮﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﻳﺎ ﺗﺤﻘﻴﺮﻛﻨﻨﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. ﻣﺎﺩﻩ ۱۰ ﻫﻤﺎﻥ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖﺷﺪﮔﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﻘﺎﻡ ﻭ ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻰ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺑﺸﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﻭ ﻣﺤﻜﻮﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
- ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﻭ ﺑﺰﺭﮔﺴﺎﻻﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻳﻚ ﻣﻜﺎﻥ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
- ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖﺷﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻏﻴﺮﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻰ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
- ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖﺷﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺪﺗﻬﺎﻯ ﻃﻮﻻﻧﻰ ﺩﺭ ﺳﻠﻮﻝ ﺍﻧﻔﺮﺍﺩﻯ ﻧﮕﺎﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ.
- ﺍﺯ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻰ ﺑﻪ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖﺷﺪﮔﺎﻥ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖﺷﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺷﻼﻕ ﺯﺩﻩ، ﻛﺘﻚ ﺑﺰﻧﻨﺪ، ﺧﻔﻪ ﻛﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖﺷﺪﮔﺎﻥ ﺭﺍ ﺍﻋﺪﺍﻡ ﻣﺼﻨﻮﻋﻰ ﻛﻨﻨﺪ.
ﻫﺮ ﻛﺴﻰ ﺣﻖ ﺑﺮﺍﺑﺮﻯ ﺑﺎ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ.
ﻣﺎﺩﻩ ۱۴ ﻣﻴﺜﺎﻕ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺪﻧﻰ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻰ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺪﻋﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﭘﺮﻭﻧﺪﻩ ﺟﻨﺎﻳﻰ ﺣﻖ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺤﺎﻛﻤﻪ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻭ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻰ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﺑﻰﻃﺮﻑ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺍ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﻩ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻰﺳﺎﺯﺩ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﺪﻋﻰ ﻋﻠﻴﻪ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﺠﺮﻣﻴﺖ ﺍﻭ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﮕﻨﺎﻩ ﺗﻠﻘﻰ ﺑﺸﻮﺩ ﻭ ﺣﻖ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺿﻤﺎﻧﺘﻬﺎﻯ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪ ﺑﺸﻮﺩ.
ﺍﻳﻦ ﺑﺪﺍﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﺩﻭﻟﺘﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ:
- ﻣﺤﺎﻛﻤﺎﺕ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﻏﻴﺮﻋﻠﻨﻰ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺍﺯ ﺩﻓﺎﻉ ﻣﺘﻬﻤﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ ﻭﻛﻼﻯ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺧﻮﺩ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻯ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﻭﻛﻼ ﺭﺍ ﺍﺯ ﺩﻓﺎﻉ ﺍﺯ ﻣﻮﻛﻠﻴﻦ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪ.
- ﻭﻛﻼ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﻼﻗﺎﺕ ﻭ ﺻﺤﺒﺖ ﺑﺎ ﻣﻮﻛﻠﻴﻦ ﺧﻮﺩ ﺑﺎﺯﺩﺍﺭﻧﺪ.
- ﺷﺨﺺ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﺑﻪ ﺍﻋﺘﺮﺍﻓﺎﺕ ﺍﺟﺒﺎﺭﻯ ﺧﻮﺩ ﻭﻯ ﻣﺤﻜﻮﻡ ﻛﻨﻨﺪ.
- ﺩﺭ ﻏﻴﺎﺏ ﻣﺘﻬﻢ ﺑﺮﺍﻯ ﻭﻯ ﺩﺍﺩﮔﺎﻩ ﺟﺰﺍﻳﻰ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺩﻫﻨﺪ.
ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎﺯﻯ ﺗﻌﺮﺽ ﺑﻪ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ: ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻣﺪﺍﺭ
ﻣﺪﺍﺭﻙ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻮﻉ ﻋﻤﺪﻩ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ: «ﺣﻘﻴﻘﻰ»، «ﻧﻤﺎﻳﺸﻰ»، «ﻣﺴﺘﻨﺪ» ﻭ «ﺷﻬﺎﺩﺗﻨﺎﻣﻪ».
ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺣﻘﻴﻘ
ﻣﺪﺭﻙ «ﺣﻘﻴﻘﻰ» ﻫﻤﺎﻥ ﻣﺪﺭﻙ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺍﺳﺖ—ﺍﺟﺴﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻳﺎ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻰ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ. ﺑﺮﺍﻯ ﻣﺜﺎﻝ، ﺍﮔﺮ ﺍﻋﺘﺮﺍﺽ ﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ، ﻣﺪﺍﺭﻙ «ﺣﻘﻴﻘﻰ» ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ :
ﻟﺒﺎﺳﻰ ﻛﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮ ﺗﻦ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺛﺮ ﺣﺎﺩﺛﻪ ﺁﻏﺸﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﻥ ﺷﺪ.
ﺗﻔﻨﮕﻰ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﺗﻴﺮﺍﻧﺪﺍﺯﻯ ﺑﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﺪ.
ﺗﻴﺮﻫﺎﻳﻰ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺻﺤﻨﻪ ﺟﺮﻡ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ.
ﻣﺪﺭﻙ ﻧﻤﺎﻳﺸ
ﻣﺪﺭﻙ «ﻧﻤﺎﻳﺸﻰ» ﻣﺪﺭﻛﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪﻩ ﭼﻴﺰ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺭﻙ ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﺸﻪ، ﺷﺎﺭﺕ، ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ، ﺗﺼﻮﻳﺮ، ﻣﺎﻛﺖ، ﻧﻘﺎﺷﻰ ﻭ … ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ:
- ﻧﻘﺸﻪ ﺑﻨﺪﻯ ﺩﺭ ﺯﻧﺪﺍﻥ ﻛﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻳﻚ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺳﺎﺑﻖ ﻛﺸﻴﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.
- ﻃﺮﺣﻰ ﺍﺯ ﻣﻜﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﻩﺍﻯ ﺗﻮﺳﻂ ﻧﻴﺮﻭﻫﺎﻯ ﺍﻣﻨﻴﺘﻰ ﻣﻮﺭﺩ ﺿﺮﺏ ﻭ ﺷﺘﻢ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ.
ﻣﺪﺭﻙ ﻣﺴﺘﻨ
ﻣﺪﺭﻙ «ﻣﺴﺘﻨﺪ» ﻣﺪﺭﻛﻰ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺳﻨﺪ ﺍﺻﻠﻰ ﻳﺎ ﻛﭙﻰ ﺍﺯ ﺳﻨﺪ ﺍﺻﻠﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺩﻭﻟﺘﻰ، ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ، ﻣﻜﺎﺗﺒﺎﺕ، ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻰ، ﺷﺎﺭﺕ ﺑﻴﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ، ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﭘﺰﺷﻚ ﻳﺎ ﺩﺳﺘﻴﺎﺭ ﻭﻯ، ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺑﺎﻧﻜﻰ، ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺗﺤﺼﻴﻠﻰ، ﻭﻛﺎﻟﺘﻨﺎﻣﻪ، ﺩﻓﺘﺮ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ، ﻋﻜﺲ ﻭ ﻭﻳﺪﺋﻮ ﺑﺸﻮﺩ. ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ:
- ﺍﺣﻀﺎﺭﻳﻪﺍﻯ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻯ ﻳﻚ ﻓﻌﺎﻝ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺗﺎ ﻭﻯ ﺑﺮﺍﻯ ﺑﺎﺯﺟﻮﻳﻰ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﻓﺘﺮ ﭘﻴﮕﻴﺮﻯ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻣﻌﺮﻓﻰ ﻛﻨﺪ.
- ﻣﺪﺍﺭﻙ ﭘﺰﺷﻜﻰ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻰﺩﻫﺪ ﻳﻚ ﺯﻧﺪﺍﻧﻰ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺛﺎﺑﺖ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺿﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻭ ﻛﺒﻮﺩﻯ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ.
- ﺿﺒﻂ ﺻﺪﺍ ﻳﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺩﺳﺘﮕﻴﺮﻯ ﺗﻈﺎﻫﺮﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ.
ﻣﺪﺭﻙ ﺷﻬﺎﺩﺗﻨﺎﻣ
ﻣﺪﺭﻙ «ﺷﻬﺎﺩﺗﻨﺎﻣﻪ» ﺳﺨﻨﺎﻥ ﺷﺨﺺ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻭ ﻳﺎ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻛﺮﺩﻩ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﺩﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺷﻔﺎﻫﺎ،ً ﻛﺘﺒﺎً ﻳﺎ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻭﻳﺪﺋﻮ ﻧﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺿﺒﻂ ﺷﻨﻴﺪﺍﺭﻯ ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ، ﺿﺒﻂ ﺗﺼﻮﻳﺮﻯ ﻳﻚ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻭ ﺷﺎﺩﺗﻨﺎﻣﻪ ﻛﺘﺒﻰ ﻣﻰﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻰ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺎﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
ﻫﻤﻪ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﻯ ﻛﻨﻴ.
- ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻭ ﻫﺮ ﺗﺎﺭﻳﺦ ﻣﻬﻢ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺍﮔﺮ ﺑﺎ ﺩﻳﺪﻥ ﻣﺪﺭﻙ ﺑﺮﺍﻯ ﺷﺨﺺ ﻣﻌﻠﻮﻡ ﻧﻤﻰﺷﻮﺩ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻛﻨﻴﺪ.
- ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺪﺭﻙ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﺍﺳﺎﻣﻰ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻬﺎﻯ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺭﺍ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ.
ﻫﺮ ﻣﻘﺪﺍﺭ، ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﺎﭼﻴﺰ، ﻣﻬﻢ ﺍﺳ
ﻫﻤﻪ ﻣﺪﺍﺭﻛﻰ ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪﻩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﺑﺸﻮﻧﺪ، ﺣﺘﻰ ﺍﮔﺮ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻳﻰ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﮔﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ.
- ﺍﮔﺮ ﻛﺴﻰ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ ﺩﻳﻨﻰ ﻭﻯ ﺧﻮﺩﺳﺮﺍﻧﻪ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻳﺎ ﻛﺎﺭ ﺧﻮﺩ ﺍﺧﺮﺍﺝ ﺷﺪ ﺷﻤﺎ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﻧﺪﺍﺭﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺳﻨﺪ ﻧﺸﺎﻧﺪﻫﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺭﺍ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻧﻴﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺭﻙ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻛﻨﻴﺪ. ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻯ ﺷﺎﻫﺪ، ﺣﺘﻰ ﺑﺪﻭﻥ ﺳﻨﺪ، ﺑﻪ ﺧﻮﺩﻯ ﺧﻮﺩ ﻣﺪﺭﻛﻰ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﺳﺖ.
ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﺳﺖ ﺍﻭﻝ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳ
ﻫﺮ ﭼﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻳﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺤﺚ ﻧﺰﺩﻳﻚﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺳﺖ. ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﺳﺖ ﺍﻭﻝ ﺍﺯ ﺍﺗﻔﺎﻗﺎﺕ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻬﺘﺮ ﺍﺯ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﺳﺖ ﺩﻭﻡ ﻳﺎ ﺳﻮﻡ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﻫﻨﮕﺎﻣﻰ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﺒﻰ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﻯ ﻧﻘﻞ ﻣﻰﺷﻮﺩ، ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺑﺸﻮﻧﺪ.
ﻣﺴﻴﺮ ﻃﻰ ﺷﺪﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪﺭﻙ ﺭﺍ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻛﻨﻴ
ﺗﺎ ﺣﺪ ﻣﻤﻜﻦ، ﺗﻮﺿﻴﺤﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺪﺭﻙ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ، ﻣﻨﺒﻊ ﺁﻥ ﻭ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ ﻳﺎﺩﺩﺍﺷﺖ ﻛﻨﻴﺪ. ﺍﻳﻦ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎً ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻓﻴﺰﻳﻜﻰ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻬﻢ ﻣﻰﺑﺎﺷﺪ. ﺟﻤﻊﻛﻨﻨﺪﻩ ﻣﺪﺭﻙ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻇﻬﺎﺭﻳﻪﺍﻯ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ «ﺯﻧﺠﻴﺮﻩ ﺣﻔﺎﻇﺖ» ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﮔﻮﺍﻫﻰ ﺷﻔﺎﻫﻰ ﻳﺎ ﻛﺘﺒﻰ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ:
- ﻣﺪﺭﻙ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪ.
- ﺑﺮﺍﻯ ﭼﻪ ﻣﺪﺗﻰ ﻭ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺻﻮﺭﺗﻰ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻯ ﻭ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﺷﺪ.
- ﻣﺪﺭﻙ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﺗﻤﺎﻣﻰ ﻛﺴﺎﻧﻰ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﺭﻙ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪﺍﻧﺪ.
ﻣﺴﺘﻨﺪﺳﺎﺯﻯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻧﻘﺾ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ:
ﻣﺎ ﺑﺎ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﭼﻪ ﻣﻰﻛﻨﻴﻢ.
ﻣﺸﺨﺺ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﻓﻘﻂ ﺷﻤﺎ ﻳﻌﻨﻰ ﻛﺴﻰ ﻛﻪ ﻣﺪﺭﻙ ﺭﺍ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻯ ﻛﺮﺩﻩ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﺮﺳﻰ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻫﻴﭻ ﻣﺪﺭﻛﻰ ﻧﻤﻰﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺎﻃﺮﺍﺕ ﻋﻤﻮﻣﻰ ﻣﺜﻤﺮ ﺛﻤﺮ ﺑﺎﺷﺪ. ﺍﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻏﻴﺮﺍﻧﺘﻔﺎﻋﻰ ﻣﺤﻠﻰ ﺭﺍ ﻣﻰﺷﻨﺎﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﻛﺎﺭ ﻣﻰﻛﻨﻨﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻣﻨﻰ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻳﺪ، ﻣﺪﺭﻙ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺴﭙﺎﺭﻳﺪ. ﺍﮔﺮ ﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ، ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺑﺎ ﻣﺮﺍﻛﺰ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻰ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮﻯ ﺗﻤﺎﺱ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ. ﺷﻤﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻣﻦ ﻭ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ submissions@iranhrdc.org ﺑﻪ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﻓﺮﺳﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺁﺩﺭﺱ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺴﺖ ﻛﻨﻴﺪ.
Iran Human Rights Documentation Center
۱۲۹ Church Street, Suite 304
New Haven, Ct 06510
ﻛﺎﺭ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺗﺎﺭﻳﺨﻰ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﺎ ﺍﻣﻴﺪﻭﺍﺭ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻔﻴﺪﻯ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻋﻤﻮﻡ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ. ﻣﻮﻓﻖ ﻭ ﺍﻣﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ.
ﻛﺎﺭﻫﺎﻯ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺣﻘﻮﻕ ﺑﺸﺮ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺭﺍ ﻣﻰﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﺩﺭ ﻭﺑﺴﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﺩﺭ ﺁﺩﺭﺱ www.iranhrdc.org ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻛﻨﻴﺪ. ﻣﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻴﺲ ﺑﻮﻙ ﻭ ﺗﻮﻳﺘﺮ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻛﻨﻴﺪ.
