اعتصاب غذای ۲۷ زندانی سیاسی کرد در زندان مرکزی ارومیه
(۲۱ آذر ۱۳۹۳) – مرکز اسناد حقوق بشر ایران گزارشی را دریافت کرده است مبنی بر وضعیت ۳۰ زندانی سیاسی کرد زندان ارومیه که به دلیل انتقال مجرمین خطرناک به بندشان و جابجایی چندین زندانی سیاسی به بندهای دیگر که عموماً محل نگهداری مجرمین خطرناک میباشد، از روز پنج شنبه ۲۹ آبان ۱۳۹۳ دست به اعصاب غذا زدهاند.
ارومیه شهری در مناطق کرد نشین غرب ایران، در دهههای اخیر شاهد فعالیتهای سیاسی و اجتماعی چشمگیری بوده است. بند ۱۲ زندان ارومیه، که ظرفیت پذیرش پنجاه زندانی را در خود دارد، معمولا به زندانیان سیاسی اختصاص دارد، اما در طول دو سال گذشته، مسئولین زندان با انتقال برخی از زندانیان سیاسی به بندهایی که به متهمین به قتل و جرائم مواد مخدر اختصاص دارد و در عین حال انتقال مجرمینی که سابقه درگیری و دعوا در زندان را دارند به بند ۱۲، تلاش کردهاند تا به سیاست تفکیک جرائم و اختصاص بندی از زندان به زندانیان سیاسی پایان دهند.
در طول این مدت، بیشتر زندانیان سیاسی جدیدالورود به زندان مرکزی ارومیه در بندهایی غیر از بند ۱۲ نگهداری شدهاند. طبق گزارشی که مرکز اسناد حقوق بشر ایران دریافت کرده است تقریباً ۳۵ زندانی سیاسی در بندهای مجرمین خطرناک جای داده شدهاند. طبق آخرین آمار، تا این لحظه هشتاد زندانی شامل پنجاه مجرم بزهکار و سی زندانی سیاسی کرد در بند ۱۲ جای داده شدهاند. ازدحام بش از حد جمعیت در این بند، وضعیت بسیاری از زندانیان سیاسی کرد که از عدم هوای تازه و دسترسی به خدمات بهداشتی مناسب رنج می برند را وخیمتر کرده است.
علاوه بر این، منابع مرکز اسناد حقوق بشر ایران گزارش دادهاند که هر چند گاه یکبار گارد ویژه زندان به بند ۱۲ هجوم برده و حین تفتیش وسایل شخصی زندانیان سیاسی کرد و ضبط کتابها، نشریات و دستنوشتههایشان، آنها را مورد توهین و دشنام قرار میدهند.
زندانیان سیاسی بند ۱۲ همچنین از دسترسی به کتابخانه و امکانات ورزشی زندان منع شده و حتی حق داشتن کتابها و نشریاتی که به تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رسیدهاند را هم ندارند.
اداره اطلاعات دارای دفتری در این زندان میباشد، لذا مامورین امنیتی هر از چند گاهی زندانیان سیاسی را جهت بازجویی به دفتر خود احضار کرده و آنها را به اتهاماتی جدید، انتقال به سلول انفرادی در بازداشتگاه مخوف اداره اطلاعات، و بازداشت اعضای خانوادهاشان تهدید میکنند.
در اعتراض به این رفتارهای غیر انسانی در زندان مرکزی ارومیه، سی زندانی سیاسی بند ۱۲ از ۲۹ آبان ماه دست به اعتصاب غذا زدهاند. در زمان انتشار این گزارش هنوز ۲۷ زندانی همچنان در اعتصاب غذا به سر میبرند.
همچنین اظهار شده که مقامات زندان، خواستههای زندانیان را با تهدید، احضار و انتقال به دیگر بندها پاسخ دادهاند. در روز دوم آذر ماه، اداره اطلاعات در زندان مرکزی ارومیه، عثمان مصطفی پور، زندانی سیاسی کرد که در حال گذراندن بیستمین سال از ۳۴ سال حکم زندان خود میباشد را احضار کرده و به وی اخطار کرده یا دست از اعتصاب غذای خود بکشد و یا با اتهامات جدیدی روبرو خواهد شد.
مرکز اسناد حقوق بشر ایران همچنین مطلع شده که نگهبانان زندان که به باتوم و شوکر مجهز بودهاند در صبح روز شنبه ۸ آذر ماه در اطراف دربها و پنجرههای بند ۱۲ مستقر شده و به محض استقرار نگهبانان، گزارش شده که رئیس زندان به زندانیان اخطار کرده که اگر به اعتصاب غذای خود پایان ندهند نگهبانان هجوم برده و آنها را مورد ضرب و شتم قرار خواهند داد. در همان روز، این زندانیان توسط زندانبانان مورد توهین قرار گرفته و قبل از ملاقات با خانوادههایشان توسط زندانبانان بطور عریان مورد تفتیش بدنی قرار گرفتهاند؛ مقامات زندان این اقدام را به بهانه یافتن نامه انجام دادند.
ساعاتی بعد در همان روز، منصور آروند، زندانی سیاسی کرد محکوم به اعدام، در پی حضور وی در گردهمایی زندانیان، بدون هیچگونه اطلاع قبلی به زندان مهاباد منتقل شد. در همان شب همچنین مقامات زندان سعی در انتقال محمد عبداللهی به بند قاتلین را داشتند که با مقاومت جدی جمعی از زندانیان روبرو شدند.
در روز سه شنبه ۱۸ آذر ماه، علی افشاری، زندانی سیاسی کرد، که دست به اعتصاب غذا زده به دفتر زندان احضار و اداره اطلاعات ارومیه بطور تلفنی با وی صحبت کرده و به وی گوشزد کردند اگر زندانیان بلافاصله دست از اعتصاب غذا نکشند «عواقب وخیمتری» انتظارشان را میکشد. همچنین گزارش شده که مقامات امنیتی به افشاری گفتهاند که اگر وی به اعتصاب غذای خود ادامه دهد باید منتظر اعدام خود باشد.
همچنین در ۱۸ آذر ماه، جعفر افشاری، دیگر زندانی سیاسی کرد، به دفتر زندان احضار و به بند کارگری منتقل شد و عرفات اصغری و جعفر میرزایی، دو زندانی سیاسی که در اعتصاب غذا به سر میبردند بعد از تحمل شش ماه حکم زندان خود آزاد شدند.
در ۱۹ آذر ماه، علی افشاری در پی ضعف شدید، و افت فشار خون، و مشکلات تنفسی ناشی از گلولهای که از زمان دستگیری هنوز در بدن وی است در دستشویی عمومی بند از حال رفت. در همان روز مسعود شمس نژاد، وکیل کرد، نسبت به انتقالش به بند کارگری زندان مرکزی ارومیه، و تصمیم مقامات زندان مبنی بر عدم ارائه مرخصی به وی، دست به اعتصاب غذا زد. شمس نژاد به اتهام تماس با رسانههای بیگانه و عضویت در گروههای معاند به چهار ماه زندان محکوم شده است. وی پیش از این وکالت بسیاری از زندانیان سیاسی کرد که به اعدام محکوم شدهاند را به عهده داشته بود.
طبق آخرین اخبار رسیده، رضا رسولی، یوسف کاکه ممی، شیرکو حسن پور، سیروان نژاوی، عبدالله عمومی، و محمد عبداللهی در پی اعتصاب غذای خود در شرایط بحرانی به سر میبرند.
در زمان انتشار این گزارش، ۲۷ زندانی سیاسی کرد در زندان مرکزی ارومیه همچنان در اعتصاب غذا بسر میبرند. اسامی برخی از این زندانیان عبارت است از:
۱) مسعود شمس نژاد، محکوم به چهار ماه زندان؛
۲) شیرکو حسن پور، محکوم به پنج سال زندان؛
۳) عبدالله بیسلنون، محکوم به یک سال و نیم زندان؛
۴) یوسف کاکه ممی، محکوم به نه سال زندان؛
۵) عثمان مصطفی پور، محکوم به ۳۴ سال زندان؛
۶) مصطفی علی احمد، محکوم به ۱۱ سال زندان؛
۷) عبدالله عمومی، بلاتکلیف؛
۸) ولی افشاری، محوم به پنج سال زندان؛
۹) کیهان درویشی، محکوم به سه سال زندان؛
۱۰) مصطفی داودی، محکوم به ۱۰ سال زندان؛
۱۱) شورش افشاری، محکوم به پنج سال زندان؛
۱۲) خضر رسول مروت، محکوم به پنج سال زندان؛
۱۳) محمد عبدالله بخت، محکوم به یک سال زندان؛
۱۴) امیر ملا دوست، محکوم به پنج سال زندان؛
۱۵) احمد تمویی، محکوم به ۱۵ سال زندان؛
۱۶) جعفر افشاری، محکوم به ۵ سال زندان؛
۱۷) رضا رسولی، محکوم به ۳ سال و ۹ ماه زندان
علاوه بر این هفده نفر، ده زندانی محکوم به اعدام دیگر هم در اعتصاب غذا به سر میبرند که اسامی آنها عبارتست از:
۱) سامی حسینی؛
۲) جمال محمدی؛
۳) بهروز الخانی؛
۴) علی احمد سلیمانی؛
۵) سامان نسیم؛
۶) سیروان نژاوی؛
۷) ابراهیم عیسی پور؛
۸) علی افشاری؛
۹) رزگار افشاری؛
۱۰) محمد عبداللهی.
گزارشهای مربوط به وقایع زندان مرکزی ارومیه نقض تعهدات بینالمللی و خود قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران محسوب میشود. ماده ۷ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی، که ایران نیز بدان متعهد است، شکنجه یا مجازاتهای ظالمانه، غیر انسانی یا اهانت آمیز را ممنوع اعلام کرده است. در حالی که اظهار شده رفتار اهانت آمیز بصورت امری عادی درآمده، تهدید مقامات زندان نسبت به زندانیانی که به اعتصاب غذا دست زدهاند باعث نگرانی است. ماده ۱۰ میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی الزام میکند که با زندانیان باید رفتاری انسانی داشته و منزالت آنان محترم شمرده شود. از طرف دیگر، ماده ۳۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز هتک حرمت و حیثیت بازداشت شدگان را منع میکند.